ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ

1. Σε πολλά Νοσοκομεία τα τμήματα Μηχανογράφησης μπορούν να προσφέρουν μόνο απλές εφαρμογές και είναι δύσκολο να στηριχτεί το Υπουργείο στα υπάρχοντα προγράμματα για την ολοκληρωμένη εφαρμογή του ενιαίου διπλογραφικού συστήματος και ενός ολοκληρωμένου συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Ως ελάχιστες όμως απαιτήσεις σε πρώτο στάδιο , πρέπει να είναι η κατάρτιση των προϋπολογισμών, των ισολογισμών, η έκδοση μηνιαίων ισοζυγίων , η εκτύπωση ανά κατηγορία των εξόδων και ιδιαίτερα των φαρμακευτικών δαπανών ανά κλινική και αριθμό ασθενών και η μεταφορά τους ανά μήνα με ηλεκτρονικό τρόπο στις κεντρικές υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας.

Επίσης η μερική έστω εφαρμογή του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης με την μεταφορά με ηλεκτρονικό τρόπο των συνταγών από τις κλινικές στα φαρμακεία και η καταγραφή των στοιχείων συνταγογράφησης ανά φάρμακο, ανά κλινική, ανά γιατρό και ασθενή.

Για τα Νοσοκομεία που είναι απαραίτητο να ανανεώσουν το μηχανογραφικό και πληροφοριακό τους σύστημα για να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις, να αγοραστεί ένα ενιαίο ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα (ΟΠΣΥ) και να προσαρμοστούν σε αυτό και τα υπόλοιπα Νοσοκομεία. Με αυτόν τον τρόπο θα αντιμετωπισθεί η διαφορετικότητα των πληροφοριακών συστημάτων που υπάρχουν. Ο σχεδιασμός της βασικής εφαρμογής του να γίνει από κεντρική επιτροπή μηχανοργάνωσης, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες παρακολούθησης και επεξεργασίας στοιχείων από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας.

Λόγω του υψηλού κόστους που έχουν τα ΟΠΣΥ μπορεί να αποτελέσουν επιβράβευση από την πολιτεία προς τα Νοσοκομεία που θα πετυχαίνουν την υλοποίηση των εγκεκριμένων προϋπολογισμών και να χρηματοδοτούνται από την μείωση των δαπανών. Να δοθεί προτεραιότητα στα Νοσοκομεία που παρακολουθεί η τρόικα.

2. Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση στα Νοσοκομεία πρέπει να αποτελέσει επέκταση του υπάρχοντος συστήματος των Ασφαλιστικών Ταμείων ώστε να τροφοδοτείται με τις απαραίτητες πληροφορίες από τον ΕΟΦ και τις υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας (αλλαγές τιμών ,αποτελέσματα διαγωνισμών, θεραπευτικά πρωτόκολλα, φάρμακα που συνταγογραφούνται για μη παρεμβατικές κλινικές μελέτες κ.τ.λ).

3. Η Η.Σ. πρέπει να παράσχει με όλες τις δικλείδες ασφαλείας προσωπικών δεδομένων, τον ηλεκτρονικό φάκελο του ασθενούς με τον κωδικό ΑΜΚΑ και άλλα απαραίτητα προσωπικά στοιχεία, το ιατρικό ιστορικό και πρόσβαση στην προηγούμενη συνταγογράφηση.

4. Ο σχεδιασμός της να συμβάλει στην ασφαλή χορήγηση των φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων με την ένταξη στο μηχανογραφικό σύστημα των εγκεκριμένων ενδείξεων ανά φάρμακο, των αντενδείξεων και της δοσολογίας και εάν είναι δυνατόν εκτός από την πληροφόρηση που θα παρέχει, αυτόματα να απορρίπτει κάθε συνταγογράφηση εκτός των εγκεκριμένων ενδείξεων.

5. Να περιέχει το Νοσοκομειακό Συνταγολόγιο με τους κωδικούς του ΕΟΦ για τα φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα, την ταξινόμηση και τους κωδικούς ανά φάρμακο (δραστική ουσία) σύμφωνα με το σύστημα ATC του Π.Ο.Υ, τις τιμές αγοράς ανά φαρμακευτικό ιδιοσκεύασμα, την διάκρισή τους σε προστατευόμενα ή μη από διπλώματα ευρεσιτεχνίας, την διάκρισή τους σε φάρμακα εντός ή εκτός κλειστού νοσηλίου και να δίνει δυνατότητα συνταγογράφησης μόνο για τα φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα που υπάρχουν ως απόθεμα στο Φαρμακείο και έχουν επιλεγεί μετά από διαπραγματεύσεις , διαγωνισμούς και αποφάσεις των Δ.Σ των Νοσοκομείων.

6. Η συνταγογράφηση των φαρμάκων να επιτρέπεται μόνο με την δραστική ουσία. Η προσθήκη των εμπορικών ονομασιών να γίνεται αυτόματα από το μηχανογραφικό σύστημα. Σε περίπτωση που στο Νοσοκομειακό φαρμακείο διατηρούνται ως απόθεμα για την ίδια δραστική ουσία περισσότερα του ενός φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα για λόγους κάλυψης ειδικών περιπτώσεων ασθενών με αλλεργίες, τότε αυτόματα να επιλέγεται από το μηχανογραφικό σύστημα για χορήγηση η φθηνότερη εμπορική ονομασία ανά δραστική ουσία.

7. Το σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης να παρέχει αναλυτικά στοιχεία κόστους συνταγογράφησης ανά γιατρό και δυνατότητα κάθε στατιστικής επεξεργασίας όπως:

• τις ιατρικές συνταγές για επιλεγμένο χρονικό διάστημα ανά φάρμακο και κατηγορία φαρμάκων
• τις ιατρικές συνταγές ανά γιατρό, ανά κλινική και ανά ασθενή

Να επεξεργάζεται και να εμφανίζει ενδείξεις προκλητής συνταγογράφησης .

8. Να σχεδιαστεί η αυτοματοποιημένη ηλεκτρονική ροή της ιατρικής συνταγής από τους γιατρούς ανά κλινική προς το φαρμακείο για εκτέλεση.

• Οι οδηγίες των γιατρών ανά ασθενή με όλα τα απαραίτητα στοιχεία ΑΜΚΑ, αιτιολογία χορήγησης του κάθε φαρμάκου και όχι απλώς η διάγνωση εισόδου του ασθενούς στο Νοσοκομείο, να μεταφέρονται ηλεκτρονικά από τους γιατρούς στις γραμματείες των κλινικών για την εξάλειψη των λαθών από κακογραμμένες συνταγές.
• Στην γραμματεία της κλινικής μέσω προγράμματος αυτόματα να ξεχωρίζουν από τις οδηγίες ανά ασθενή οι συνταγές με τα φάρμακα εκτός κλειστού νοσηλίου, να εκτυπώνονται και να υπογράφονται από τον θεράποντα ιατρό. Οι ατομικές συνταγές εκτός κλειστού νοσηλίου να μεταφέρονται και ηλεκτρονικά στο φαρμακείο.
• Να ελέγχονται από τους φαρμακοποιούς και να παραδίδονται ανά συνταγή στην υπεύθυνη νοσηλεύτρια κάθε κλινικής με τις απαιτούμενες υπογραφές για την παράδοση και την παραλαβή...
• Οι ατομικές συνταγές με φάρμακα εντός κλειστού νοσηλίου να μεταφέρονται μόνο ηλεκτρονικά στο φαρμακείο. Να ελέγχονται για την ορθότητά τους από τον υπεύθυνο φαρμακοποιό και να δίνεται εντολή εκτύπωσης του συγκεντρωτικού συνταγολογίου ανά κλινική. Στο συγκεντρωτικό συνταγολόγιο να υπάρχει στρογγυλοποίηση των ποσοτήτων για την κάλυψη τους με υποσυσκευασίες και το πλεόνασμα να συνυπολογίζεται στις επόμενες παραδόσεις.
• Ο έλεγχος όλων των ατομικών συνταγών από τους φαρμακοποιούς με τα σημερινά δεδομένα είναι στόχος μη ρεαλιστικός για την πλειοψηφία των Νοσοκομείων. Πρέπει να συνδυαστεί με την πρόσληψη νέων φαρμακοποιών , την αναβάθμιση του επιστημονικού ρόλου τους και την απαλλαγή τους από καθήκοντα που ανήκουν στο γνωστικό αντικείμενο των λογιστών , των αποθηκάριων και των υπαλλήλων της μηχανοργάνωσης.
• Η ενίσχυση των Νοσοκομειακών Φαρμακείων και η αναβάθμιση του επιστημονικού ρόλου των Φαρμακοποιών θα έχει ως αποτέλεσμα την μείωση των φαρμακευτικών δαπανών.
• Ο τρόπος συγκέντρωσης των φαρμάκων για την παράδοσή τους στις κλινικές είναι θέμα επιλογής ανά Νοσοκομειακό Φαρμακείο, αλλά ως στόχος είναι χρήσιμο να τεθεί η λειτουργία συστημάτων ηλεκτρονικής αναγνώρισης των φαρμάκων και καταχώρησης τους στα αντίστοιχα παραστατικά μέσω της λειτουργίας scanners, γραμμωτού κώδικα και LOT.
• Μετά την εκτέλεση των συνταγών να γίνονται οι απαραίτητες ηλεκτρονικές ενημερώσεις της καρτέλας και του φακέλου των ασθενών και ενημέρωση στα Νοσήλια για την οικονομική τακτοποίηση των συνταγών από τα Ασφαλιστικά Ταμεία.

9. Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την επίτευξη των ποιοτικών στόχων που θέτει η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας σχετικά με το θέμα των φαρμακευτικών δαπανών και της ασφαλούς χορήγησης των φαρμάκων στα Νοσοκομεία, για να φέρει όμως τα αναμενόμενα αποτελέσματα πρέπει να θεσμοθετηθούν ειδικές επιτροπές που θα κάνουν χρήση και επεξεργασία των στοιχείων που θα παρέχει.

10. Είναι επιτακτική ανάγκη η απόλυτη ελευθερία συνταγογράφησης ανεξαρτήτου κόστους , να αντικατασταθεί σταδιακά από την συλλογική ευθύνη επιτροπών υψηλού επιστημονικού επιπέδου σε όλες τις βαθμίδες του ΕΣΥ που με την βοήθεια των στοιχείων που θα παρέχονται από την ηλεκτρονική συνταγογράφηση θα αποφασίζουν:

α) σχετικά με τα θεραπευτικά πρωτόκολλα δίνοντας συγκεκριμένες οδηγίες για τη συνταγογράφηση φαρμάκων ιδιαίτερα για τις ακριβές φαρμακοθεραπείες,
β) θα εξετάζουν τη σχέση τιμής και αποτελεσματικότητας για κάθε φαρμακευτικό ιδιοσκεύασμα,
γ) θα διαπραγματεύονται χαμηλότερες τιμές για την προμήθεια των φαρμάκων και των υλικών είτε μέσω διαγωνισμών στο ΕΣΥ και
δ) θα εφαρμόζουν πολιτικές συγκράτησης των δαπανών ανά κλινική στα Νοσοκομεία.

11. Το κόστος του ενιαίου μηχανογραφικού συστήματος και της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης μπορεί να καλυφτεί από την άμεση εφαρμογή της Νοσοκομειακής συσκευασίας των φαρμάκων και τα σημαντικά οικονομικά οφέλη που μπορεί να προσφέρει στο Ε.Σ.Υ συγχρόνως με την διενέργεια διαγωνισμών για την προμήθεια των φαρμάκων στα Νοσοκομεία.

Με εκτίμηση

Τσακάλου Αλίκη

Διευθύντρια του Φαρμακείου του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ